Northrop F-5 to lekki, zwrotny i wszechstronny myśliwiec, który od swojego wprowadzenia w latach 60. stał się ikoną w lotnictwie wojskowym. Zaprojektowany w Stanach Zjednoczonych przez Northrop Corporation, F-5 został stworzony jako ekonomiczny myśliwiec bojowy, idealny dla państw sojuszniczych, które nie mogły sobie pozwolić na droższe samoloty, takie jak F-4 Phantom.
Rozwój
F-5 powstał na bazie badań Northropa z lat 50., których celem było stworzenie lekkiego i dostępnego cenowo myśliwca na eksport. Firma wykorzystała ekonomiczne i niezawodne komponenty, takie jak silniki General Electric J85, pierwotnie zaprojektowane do pocisków.
- Pierwszy lot: Prototyp, nazwany N-156, odbył swój pierwszy lot 30 lipca 1959 roku.
- Cel: Oferowanie platformy bojowej dla państw sojuszniczych w kontekście zimnej wojny.
- Projekt: Kompaktowy, z dwoma silnikami i doskonałym stosunkiem mocy do masy, co zapewniało wysoką manewrowość.
Początkowy model został wyprodukowany jako F-5A Freedom Fighter i szybko zyskał popularność wśród sojuszników USA, eksportując go do wielu krajów.
Silnik GE J-85
J85 to kompaktowy i lekki silnik turboodrzutowy, zaprojektowany do zapewnienia wysokiego stosunku mocy do masy, co jest kluczowe dla małych myśliwców, takich jak F-5.
Specyfikacje J85-GE-21 (F-5E/F Tiger II)
- Typ: Turboodrzutowy silnik osiowy
- Ciąg bez dopalania: Około 13,8 kN (3100 lbf)
- Ciąg z dopalaniem: Około 22,2 kN (5000 lbf)
- Długość: 1,29 metra
- Średnica: 0,45 metra
- Waga: Około 180 kg
- Przepływ powietrza: 23 kg/s
- Specyficzne zużycie paliwa:
- Z dopalaniem: 2,15 kg/(h·kN)
- Bez dopalania: 1,0 kg/(h·kN)
Wersje
F-5 doczekał się wielu wersji opracowanych w celu spełnienia konkretnych potrzeb bojowych i szkoleniowych.
- F-5A Freedom Fighter (Wprowadzenie: 1962)
- Oryginalna wersja przeznaczona do lekkich misji uderzeniowych i przechwytujących.
- Możliwość przenoszenia broni: Rakiety, bomby i pociski na pięciu punktach mocowania.
- Eksportowany do ponad 30 krajów.
- F-5B
- Wersja szkoleniowa z dwoma siedzeniami, zachowująca ograniczone zdolności bojowe.
- Używany do szkolenia pilotów obsługujących F-5A.
- F-5E Tiger II (Wprowadzenie: 1972)
- Ulepszona wersja F-5A z większym zasięgiem, lepszym radarem i zaawansowaną elektroniką.
- Silniki zastąpiono mocniejszymi wersjami.
- Stał się najpopularniejszym wariantem.
- F-5F
- Wersja szkoleniowa F-5E z dwoma siedzeniami.
- Utrzymuje zdolności bojowe Tiger II.
- F-5G (F-20 Tigershark)
- Zaawansowany prototyp F-5 z nowoczesnym radarem i silnikami.
- Pomimo swoich zaawansowanych możliwości, F-20 nie wszedł do produkcji z powodu konkurencji z innymi modelami, takimi jak F-16.
- Modernizacje
- Wiele krajów zmodernizowało swoje F-5, wyposażając je w zaawansowaną awionikę, nowoczesne radary i kierowaną broń, dzięki czemu samolot pozostaje użyteczny nawet dziesięciolecia po wprowadzeniu.
Kraje wciąż używające F-5
Mimo że F-5 został zaprojektowany ponad 60 lat temu, nadal jest w użyciu w wielu krajach dzięki swojej prostocie, niskim kosztom utrzymania i możliwości modernizacji.
- Brazylia
- Używa F-5EM/FM, zmodernizowanych wersji z izraelskimi radarami i ulepszonymi systemami.
- Brazylijskie Siły Powietrzne używają F-5 jako głównego myśliwca do czasu wprowadzenia Gripena E.
- Tajwan
- Zmodernizował swoje F-5 do zaawansowanego szkolenia i misji obronnych.
- Szwajcaria
- Używa F-5E jako samolotu szkoleniowego i do patroli powietrznych.
- Korea Południowa
- Obsługuje F-5E w funkcjach lekkich ataków i szkoleń.
- Tajlandia
- Zmodernizowała swoją flotę do misji uderzeniowych i obronnych.
- Iran
- Nadal obsługuje dużą flotę F-5, z wieloma lokalnymi modyfikacjami.
- Turcja
- Używa F-5 do misji szkoleniowych i w zespole akrobacyjnym Turkish Stars.
- Inne kraje
- Meksyk, Maroko, Chile, Filipiny i inne nadal używają F-5 w rolach drugorzędnych.
Ciekawostki
- Przystępna cena: Stosunkowo niski koszt sprawił, że F-5 stał się popularnym wyborem dla sił powietrznych w krajach rozwijających się.
- Zespoły pokazowe: F-5 był szeroko używany przez zespoły akrobatyczne, takie jak Thunderbirds w USA i Turkish Stars w Turcji.
- Występy w filmach: Stał się sławny w filmie Top Gun, odgrywając rolę wrogich myśliwców.
F-5 pozostaje kultowym samolotem, pokazującym, że prosty i efektywny design może zapewnić długą żywotność operacyjną. Nawet przy wprowadzeniu myśliwców piątej generacji F-5 wciąż odgrywa istotną rolę w siłach powietrznych na całym świecie.
Zdjęcia: flickr / Wikimedia. Ten artykuł został stworzony przy pomocy AI i zredagowany przez zespół redakcyjny.
